شاید این مطالب برایتان مفید باشد
بخواهید یا نخواهید، مسخره كردن و دست‌انداختن یكدیگر، واقعیت زندگی یا دست‌كم زندگی پیش از بلوغ است. دیر یا زود، همه‌ی بچه‌ها خواهند آموخت كه كلمات قدرت فوق‌العاده‌ای دارند، و همانطور كه شاید خودتان تا كنون پی برده باشید، احتمال زود رخ دادن این قضیه بسیار است.
در حال حاضر كودك مهدكودكی شما سرگرم كشف موقعیت‌های اجتماعی و روابط دوستانه است. متاسفانه، مهارتهای اجتماعی وی هنوز به بالاترین سطح خود نرسیده‌اند. برای مثال، كودك شما ممكن است به كودك دیگری بگوید «تو دیگه بهترین دوست من نیستی» یا «چه كفشای زشتی پات كردی»، زیرا كه هنوز مهارتهای پیچیده‌ی برقراری ارتباط را كه برای بانزاكت بودن نیاز دارد به خوبی یاد نگرفته است. حتی ممكن است یكی از دوستانش را سرزنش كند كه «تو احمقی»، در حالی كه تنها می‌خواسته بگوید از اینكه وی زنگ تفریح را با كس دیگری بوده ناراحت شده است. مهدكودكی‌ها ممكن است طعنه‌های كلی چون «كله‌گنده» یا «خُل» را بی‌اختیار به زبان آورند، ولی همچنین روی برخی از صفات خاص نیز تمركز دارند، مثل عینك‌زدن؛ و گاهاً برای تعریف گروه‌های اجتماعی از استهزا استفاده می‌كنند («بچه‌ننه، تو نمی‌تونی با ما بازی كنی»).
همچنین كودك 5 ساله‌ی شما ممكن است به این دلیل دیگران را مسخره كند كه –هرچند به اشتباه- به او یاد داده‌اند اینطور با دیگران برخورد كند. اگر خانواده، دوستان، برادران و خواهران یا برنامه‌های تلوزیونی مورد علاقه‌ی وی ریشخند، استهزا و بی‌احترامی را به عنوان رفتارهایی قابل‌قبول و عادی نشان دهند، تعجبی نخواهد داشت كه وی از آنها تقلید كند. و اغلب مهدكودكی‌ها خود را در دو سوی آزار می بینند – مسخره كننده و مسخره شونده.
چه كنیم اگر فرزندمان مورد تمسخر قرار گرفت ؟
كار زیادی از شما برای اجتناب از مسخره شدن فرزندتان از جانب دیگر كودكان بر نمی‌آید، امّا می‌توانید به وی بیاموزید كه چگونه از پس این عبارات برخورنده بر بیایند:
در درد او شریك شوید. تصدیق كنید كه مسخره شدن دردآور است. بگذارید كودكتان بداند كه شما دركش می‌كنید –«وقتی اون پسره بهت گفت بچه‌ننه عصبانی شدی نه ؟»- و پیشنهاد كنید كه به مسخره كننده بگوید كه چقدر باعث جریحه‌دار شدن احساسات وی شده است. او را تشویق كنید با كودكانی بازی كند كه با وی رفتار خوبی دارند و احساس خوبی در او به وجود می‌آورند.
هدایت‌اش كنید. به كودك 5 ساله‌ی خود بگویید گرچه نمی‌تواند آنچه را كه دیگران می‌گویند كنترل كند، می‌تواند در مورد نحوه‌ی واكنش خود تصمیم بگیرد. از وی بپرسید كه آیا ایده‌ای درباره‌ی كنار آمدن با آن دارد، و توضیح دهید كه گزینه‌های متعددی برایش وجود دارد. می‌توانید حتی یك نمایش راه بیاندازید – كه در آن شما نقش فرزند خود و كودك نقش آزاردهنده‌اش را بازی می‌كند. برای مثال اگر او بگوید «تو نمی‌تونی اینجا با من غذا بخوری، چون خیلی احمقی!»، می‌توانید پاسخ دهید كه «من احمق نیستم، تازه كلی دوست دیگه دارم كه امروز غذا رو با اونا می‌خورم» یا می‌توانید به او بیاموزید كه در پاسخ دادن گردن‌كلفتی نكند. اگر تمسخر موجب تحریك و عصبانیت كودك شما نشود، فرد مسخره كننده احساس قدرت یا لذت از اذیت كودك شما را نخواهد داشت. وقتی كودكتان را مسخره می‌كنند، او می‌تواند به كار خودش ادامه دهد و یا به سادگی راه خود را كشیده و برود.
به او یاد بدهید كه كمك بخواهد. از سر گذراندن تمسخر بلوغ زیادی می‌طلبد، پس از كودك خود انتظار نداشته باشید كه بتواند با خونسردی با قضیه كنار بیاید. اگر وی از مسخره شدن در مدرسه به شدت ناراحت است – به خصوص اگر این وضعیت ادامه دار باشد- لازم است كه (در كنار شما) با معلم خود دراین باره حرف بزند. به گفته ی شنك « معلم می تواند با تشویق مهارت های مثبت اجتماعی در كودك شما و كمك به ایجاد طیف گسترده ای از روابط دوستانه، از كودك تان حمایت نماید.» اگر فرزندتان به سبب این موضوع در وضعیت بغرنجی قرار گرفته است، به دنبال مشاوره حرفه ای بگردید.
برخلاف پند و توصیه ی خود عمل نكنید. چه بسا تمسخری كه موجب ناراحتی كودتان شده است نه از جانب هم كلاسی هایش، بلكه از سوی شما باشد – و ممكن است شما اصلا متوجه آن نباشید. دست‌انداختن دلسوزانه روشی شگفت‌انگیز برای پرورش حس شوخ‌طبعی‌ست، ولی اجازه دهید كودكتان در این كار راهنما باشد. اگر به خوبی واكنش نشان نمی‌دهد، شاید موضوع مورد بحث از لحاظی تحریكش كرده است. پس در موضوعی كه با آن درگیر است ، موضوعاتی چون ترس از تاریكی یا غلبه بر لكنت عصبی – كه تنها موجب شرمندگی وی خواهد شد شوخی نكنید. و هیچ‌وقت لحن زننده به خود نگیرید: اسم‌گذاشتن و پوزخند مجاز نیستند. البته مهم‌ترین قاعده این است كه در ملاعام كودك خود را دست نیاندازید. خواندن وی با الفاظی چون «عروسك كوچولوی من» یا «تپل» در برابر هم كلاسی یا دوستانش مطمئناً موجب شرمندگی وی خواهد شد. با رعایت حدود شوخی، به كودك خود نشان خواهید داد كه چطور بدون ناراحت كردن دیگران به شوخی و خنده بپردازد.
وقتی كودك مهد‌كودكی‌تان دیگران را دست می‌اندازد و مورد تمسخر قرار می‌دهد چه باید كرد ؟
از كوره در نروید. گرچه شنیدن طعنه‌هایی كه از دهان كودك شما خارج می شود برایتان ناراحت كننده است، خونسردی خود را حفظ كنید و در مقابل میل به متوقف كردن او مقاومت كنید. به یاد داشته باشید كه وی قطعاً به دنبال واكنشی می‌گردد. به عقیده‌ی شنك «شما ممكن است به اشتباه با از كوره در رفتن خود تمسخر را تقویت نمایید». با خونسردی كامل به او بفهمانید كه استفاده از آن كلمات موجب ناراحتی دیگران میشود، و به یادش آورید كه چه احساسی از مورد تمسخر قرار گرفتن یا طرد شدن از جمع دوستان خواهد داشت.
بر روانشناسی و تلقین تمركز كنید. دلیل این طعنه زدن‌های كودك هرچه باشد، صحبت با كودك 5 ساله‌تان در مورد تبعات رفتارش به وی كمك خواهد كرد كه بتواند خود را جای دیگران بگذارد. پس به یادش آورید كه مثلا اگر كسی بگوید لحن او زننده بوده است، احساس بدی خواهد داشت. بگذارید بداند كه اشاره به تفاوت‌های دیگران اشكالی ندارد، ولی به رو آوردن آنها درست نیست. تاكید كنید كه شكل ظاهر یك نفر هیچ ربطی به این كه در باطن چه‌طور آدمی‌ست ندارد. و دقت كنید كه خودتان الفاظ منفی در مورد ظاهر دیگران به كار نبرید.
رقابت در تمسخر را كاهش دهید. اگر كودك مهدكودكی شما خواهر خود را دست می‌اندازد، شاید به این معنا نباشد كه از دست او ناراحت یا عصبانی‌ست، شاید تنها به این خاطر باشد كه نیازمند توجه بیشتری از جانب شماست. برای كاهش طعنه‌های فرزند اول‌تان مطمئن شوید كه به اندازه‌ی كافی وقت با او می‌گذرانید. اگر او خواهر كوچك‌ترش را اذیت می‌كند، سعی كنید با سپردن فرزند كوچك‌تر به او این وضعیت را اصلاح كنید. به یادش آورید كه وی بزرگتر است و بازی‌های زیادی بلد است كه می‌تواند به خواهر كوچك‌ترش بیاموزد. در مورد چیزهایی كه او خود وقتی كوچك‌تر بود دوست داشت، حرف بزنید؛ و تشویق‌اش كنید كه آنها را به خواهر كوچك‌ترش بیاموزد. توانایی خنداندن خواهر كوچك‌تر به او حس اهمیت و مفید بودن خواهد داد، و نداشتن چنین حس‌هایی نخستین علل مسخره كردن است.
