پايان مشاجرات زن و شوهري با «مهارت گفت‌وگو»

متخصصان ۶ نكته را براي آشتي دوباره در پی اختلافات توصيه مي‌كنند …

 بخش عمده‌اي از مشاجرات و مشكلات در زندگي مشترك زوج‌ها به دليل داشتن اختلاف سليقه، توقعات و انتظارات آنها از يكديگر روي مي‌دهد. اين اختلاف سليقه‌ها در برخي موارد باعث مشاجرات ميان آنها مي‌شود كه گاه اين مشاجرات روند نامطلوبي داشته و منجر به از هم پاشيدگي خانواده مي‌شود.

 درست است مشاجرات بين زن و مرد به‌طور طبيعي اتفاق مي‌افتد اما آنچه اهميت زيادي دارد تداوم خانواده و روابط بين زن و مرد پس از مشاجره است. روانشناسان و مشاوران خانواده راهكارهاي ارتباطي و مهارت‌هاي مقابله‌اي متعددي را براي پايان دادن به مشاجرات خانوادگي عنوان مي‌كنند.

توقعات دور از انتظار، سوء تفاهم‌ها، قضاوت‌هاي منفي، نگراني‌هاي بي‌دليل، مقايسه اشتباه و همچنين مشكلات ديگري كه باعث كدورت و مشاجره ميان زن و شوهر مي‌شود باعث آشفتگي فضاي خانواده شده و همچنين بسياري از بحث و جدل‌ها را در خانه به دنبال دارد.

اين جدل‌ها عمدتاً ناشي از شناخت نادرست زوج‌ها از يكديگر است زيرا معيارهاي واقعي ازدواج زن و مرد براي برخورداري از يك زندگي مشترك مناسب با يكديگر متفاوت است.

رسول قورخانه‌چي، روانشناس باليني درباره اهميت مشاوره‌هاي قبل ازدواج زوج‌ها مي‌گويد: اينگونه مشاوره‌ها به زوج‌ها كمك مي‌كند تا به ابعاد و ويژگي‌هاي شخصيتي و سليقه‌اي يكديگر توجه كرده و يكديگر را بهتر بشناسند. مشاوره‌هاي پيش از ازدواج تنها به اين معني نيست افراد از لحاظ سلامت روحي، رواني مورد سنجش قرار گيرند، بلكه در اين موارد نيز كاربرد دارد زيرا مراحل رشد، سبك زندگي، روش تفكر زن و شوهر با يكديگر متفاوت است و طبيعي به نظر مي‌رسد كه در مسائل زندگي مشترك زن و مرد با يكديگر اختلاف عقيده داشته باشند. به‌طور كلي بحث و جدل تا اندازه عادي در زندگي زناشويي مانعي نداشته و مهم اينست كه زوج‌ها بعد از بحث و نزاع چه رفتارها و چه عكس‌العمل‌هايي از خود بروز دهند. اين روانشناس ادامه مي‌دهد: علت اصلي مشكلات زوج‌ها در زندگي به دليل تفاوت‌هاي سليقه‌اي است البته در برخي از موارد سن ازدواج افراد رضايت از زندگي مشترك آنها را نيز تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. بنابراين لازم است ميزان آمادگي سني، رواني و اجتماعي طرفين در هنگام تصميم به ازدواج مورد بررسي قرار گيرد. به‌طوري كه نداشتن پختگي عاطفي، رواني، جسمي و اجتماعي نشدن طرفين ازدواج مشكلات زيادي را به دنبال خواهد داشت. بنابراين توصيه مي‌شود زن و شوهر از نظر سني به ‌رشد عاطفي و پختگي كامل رسيده باشند تا پايان دادن به نزاع‌هاي زن و شوهري و كينه و كدورت‌ها با شيوه بهتري صورت گيرد.
مهارت‌هاي زندگي
آموختن مهارت‌هاي زندگي به صورت يك راهكار باعث ارتقاي سلامت رواني زوج‌ها در زندگي تأثيرگذار است. يادگيري مهارت‌هاي زندگي به زن و مرد كمك مي‌كند تا رفتارهاي مثبت در زندگي مشترك از خود نشان داده و همچنين از آسيب‌هاي رواني و اجتماعي به دور باشند. پژوهش‌هاي متعدد نشان داده‌اند خودآگاهي، عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس از شاخص‌هاي اساسي، توانمندي‌ها و ضعف‌هاي هر فردي است. دكتر حسين داداش‌زاده، روانشناس باليني و مدرس دانشگاه معتقد است: آموختن مهارت حل مسئله در زندگي مشترك به زوج‌ها كمك مي‌كند تا با مشكلات پيش آمده
روبه رو شوند و براي بررسي راه‌حل‌هاي موجود و همچنين انتخاب بهترين راه‌حل و ارزيابي فرآيند حل مسئله
به طوري كه فرد دچار دغدغه و اضطراب نشود تأثيرگذار باشد. همچنين آموختن مهارت‌هاي ارتباطي براي حفظ روابط و تعامل مثبت با افراد ديگر بويژه اعضاي خانواده در زندگي روزمره مؤثر است. همچنين يكي ديگر از مهارت‌هايي كه در زندگي مشترك ميان زن و شوهر تفاهم برقرار مي‌كند آموختن مهارت مقابله با استرس عنوان مي‌شود در اين مهارت آنها مي‌آموزند كه چگونه با فشارها و تنش‌هاي ناشي از زندگي مشترك و همچنين استرس‌هاي ديگر مقابله كنند.

دقيق‌ترين اولويت‌بندي 
ليلا رستمي، مشاور خانواده درباره اهميت آموختن مهارت‌ها ادامه مي‌دهد: اولين و مهمترين مسئله در زندگي مشترك، شناخت ويژگي‌هاي فردي، اميال و آرزوها و انتظارات زوج است. همچنين بهتر است زندگي مشترك افراد با افزايش آگاهي و مهارت لازم آغاز شود. از
اين رو همدلي كردن افراد با يكديگر مهارت خاصي را مي‌طلبد زيرا همدلي كردن در برقراري ارتباط عميق و صميمي به زوج‌ها كمك مي‌كند در زمان بروز اختلاف و تفاوت‌ها، حل مشكل براي آنها قابل درك و فهم باشد.
همچنين يادگيري مهارت حل اختلاف مانند بقيه مهارت‌ها، براي ازدواج و تشكيل زندگي مشترك و همچنين برقراري ارتباط درست با همسر ضروري است.

وي مي‌افزايد: ريشه اصلي بسياري از اختلافات خانوادگي به دليل نداشتن استقلال زن و مرد و وابستگي بيش از حد يكي از آنها به اطرافيان و خانواده است. افرادي كه استقلال ندارند و شخصيت وابسته‌اي دارند و توجهشان بيشتر معطوف به ديگران است و اهل انديشيدن نبوده همچنين زندگي ناموفقي دارند. دكتر داداش زاده ادامه مي‌دهد: زن و شوهرهاي آگاه و آنهايي كه آشنايي با مهارت‌هاي ذكر شده را دارند در برخورد با مشكلات منصفانه رفتار مي‌كنند و نقاط ضعف يكديگر را نيز مي‌پذيرند. بنابراين توصيه مي‌شود در مشاوره قبل از ازدواج در اولويت اول به روشن ساختن ملاك‌هاي اصلي بپردازند زيرا براي داشتن يك انتخاب مناسب ملاك‌هاي اصلي ضروري به نظر مي‌رسد. توجه نداشتن به ملاك‌هاي اصلي و همچنين اولويت‌بندي نامناسب ارزش‌ها باعث مي‌شود افراد اغلب دچار ناكامي‌هايي در آينده شوند. قورخانه‌چي، مي‌افزايد: زوج‌ها به دليل تفاوت‌هاي فردي نسبت به يكديگر دچار سوء برداشت‌هاي شناختي شده و توصيه مي‌شود كه در چنين شرايطي با صحبت كردن و مشخص كردن مسئله با استفاده از راهكارهاي مناسب با كمك روانشناس و مشاور خانواده از بحث‌هاي جدي پيشگيري كنند. هنگامي‌كه افراد انعطاف‌پذيري مناسبي براي ايجاد يك رابطه مناسب نداشته باشند در بحث خانوادگي از راهكارهاي نسنجيده‌اي مانند: پرخاشگري، قهر و گريه كردن و… استفاده مي‌كنند و بروز چنين رفتارهايي مشكلات زندگي آنها را دوچندان خواهد كرد و همچنين اصلي‌ترين پايه‌هاي نگهدارنده يك رابطه مناسب، توجه به نيازها، انتظارات و خواسته‌هاي طرف مقابل است زيرا اطلاع زوج‌ها از نيازهاي يكديگر به آنها اين امكان را مي‌دهد كه بتوانند از بسياري سوءتفاهم‌ها و مشاجرات ناخواسته در زندگي روزمره جلوگيري كنند.

آرامش پس از توفان
ليلا رستمي، درباره راهكارهاي مناسب براي پايان دادن مشاجرات ميان زوج‌ها مي‌گويد: خودآگاهي، مسئوليت‌پذيري، اولين گام براي اجتناب از تضادهاي ميان زن و شوهر به حساب مي‌آيد. اغلب بحث‌ها و جدل‌هايي كه مرتب تكرار مي‌شود فقط به اين دليل است كه يكي از همسران و يا هردوي آنها احساس مي‌كنند طرف مقابل منظور و حرف او را درك نمي‌كند. يكي از راهكارهايي كه باعث آشتي و مصالحه مي‌شود اين است كه بعد از مشاجرات و بحث‌ها وقتي زوجين در حالت كاملاً آرام و به دور از عصبانيت قرار گرفتند سؤالاتي از يكديگر بپرسند تا مطمئن شوند كه منظور و حرف‌هاي يكديگر را درك كرده‌اند.

همچنين بعد از مشاجره، زن و مرد بهتر است به صورت رودررو بدون پيچيده‌گويي با يكديگر سخن بگويند. دكتر داداش‌زاده ادامه مي‌دهد: زن و مرد بايد بدانند آشتي كردن با يكديگر به اين معنا نيست كه يكي از آنها شكست خورده و يا اين كه نظر او كاملاً اشتباه بوده است. همچنين تأثيرات كلماتي كه آنها در گفتارهايشان به كار مي‌برند، بسيار مهم و تأثيرگذار است. بهتر است ابتدا از لحاظ روحي براي آشتي‌كردن و قدم جلو گذاشتن براي مصالحه، آمادگي‌هاي لازم را داشته باشند. توصيه مي‌شود بعد از هر بحث و نزاعي ميان زن و مرد ابتدا علت اصلي مشاجره را از خود بپرسند زيرا در اكثر مواقع بحث‌ها خيلي ساده به نظر مي‌رسد اما به دليل نداشتن صبر و تحمل يكي از زوجين تبديل به مشكلات حادتری شود. ليلا رستمي، مشاور خانواده مي‌گويد: مهارت گفت‌وگو كردن و همچنين تحمل شنيدن صحبت‌هاي يكديگر بدون عصبانيت از دسته عواملي است كه افراد را براي حل مشكلات ياري مي‌كند.يكي از دلايل كشمكش‌هاي ميان زن و مرد نداشتن همكاري و تعاون در كارها است و ريشه اكثر شكايت‌ها به همين مسئله ختم مي‌شود. در اين موارد توصيه مي‌شود هنگام بحث به جاي استفاده و انتخاب روش پرخاشگرانه، خشونت‌آميز و بدبينانه از روش‌هاي مسالمت‌آميز و خوش‌بينانه استفاده كنند. همچنين گذشت و عفو عنصر اصلي استمرار و استحكام پيوندميان زن و مرد به حساب مي‌آيد. همچنين بهتر است افراد از خطاهاي يكديگر چشم‌پوشي كرده و هر كس مسئوليت كارهايش را به عهده گيرد. قورخانه‌چي، مي‌گويد: رفتارهاي بعد از مشاجرات ميان زن و شوهر بايد طوري باشد كه احساس شرم و خجالت براي طرف مقابل به وجود نياورد و همچنين بهترين راه اين است كه افراد طعنه زدن و كنايه گفتن را از كلام‌شان دور سازند و طرف مقابل را مورد سرزنش قرار ندهند. زن و شوهر بايد به يكديگر فرصت فكر كردن دهند تا وقتي كه فرد مقابل براي طرح و پذيرش مشكلات آماده شود.
همچنين در زمان حل اختلاف چنانچه هر كدام از آنها متوجه اشتباه خود شده‌اند بهتر است از طرف مقابل عذرخواهي كرده و با عذرخواهي نه تنها فرد كوچك و حقير نمي‌شود بلكه ديگري را متوجه انعطاف مي‌كند.
شرط اصلي تفاهم
دكتر داداش‌زاده ادامه مي‌دهد: از راه‌هاي رسيدن به تفاهم، داشتن صبر و شكيبايي و گذشت است. به طوري كه گذشت و شكيبايي بايد دو طرفه باشد زيرا گذشت يك طرفه در نزاع ميان زن و شوهر باعث تقويت رفتار نامطلوب طرف مقابل مي‌شود. همچنين گذشت منطقي و آگاهانه گذشتي است كه طرف مقابل از آن اطلاع پيدا كند. در اين صورت است كه فرد تغيير رفتار داده و مسئوليت رفتارش را به عهده مي‌گيرد. در غير اين صورت گذشت يكطرفه فايده‌اي نخواهد داشت. بنابراين براي ايجاد تفاهم نبايد به منزلت و ارزش انساني افراد ضربه زد. دقت و توجه به صحبت‌هاي يكديگر در هنگام بحث و همچنين به موقع صحبت كردن و سخن مفيد گفتن از عواملي است كه به درك متقابل زوجين كمك مي‌كند.
رستمي مي‌افزايد: افراد بهتر است هدف‌هاي مشترك را در زندگي اهميت خاصي داده و اطلاع داشته باشند كه هر يك از آنها از زندگي مشترك چه انتظاراتي دارند و همچنين باورها و اولويت‌هاي يكديگر را بشناسند و به آنها توجه كنند و فرد خود را متعهد به اجراي آنها بداند در برخورد با مسائل و مشكلات در هنگام نزاع به جاي واكنش و عكس‌العمل، رفتارهاي مثبت و سازنده انجام دهند. بهتر است بعد از دعوا به جاي استفاده از الگوهاي منفي حاكم بر فرهنگ جامعه با تفكر و خلاقيت به مسائل پاسخ جديد دهند و تمايل به انجام كارهاي نو داشته باشند. زوج‌ها بايد بدانند انعطاف‌پذيري بموقع در ايجاد يك رابطه خوب و رضايت بخش مؤثر است و همچنين براي بازگشت و مصالحه بعد از مشاجرات ارتباطي هر يك از زوج‌ها بايد قبول كنند كه يكديگر را همان طوري كه هستند بپذيرند و بدانند هيچ يك از ديگري برتر نيست همچنين تعيين اهداف، آنها را در ساختن يك رابطه بهتر در زندگي مشترك كمك خواهد كرد.
روزنامه ايران – ۱۵ آبان ۸۹

درباره ی admin

مطلب پیشنهادی

چگونه خود را دوست بداریم؟

    بعضی افراد گمان می کنند دوست داشتن خود کار ساده ایست و بر …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *