کودکان مبتلا به ADHD می دانند که چه باید بکنند اما نمی توانند آنچه را که می دانند انجام دهند. والدین معمولا نمی دانند چه زمانی باید راسخ و محکم رفتار کنند و چه مواقعی باید صبور باشند . والدین نمیدانند تغییر در سبک زندگی و درمانهای خاص تا چه حد موثرند و اصلا کدامها سودمندتر می باشند. همچنین تا حدزیادی نگران وابستگی و اعتماد بنفس پایین کودکانشان نیز هستند. خوشبختانه اگر چه چالش های زیادی در ارتباط با ADHD وجود دارد اما استراتژی های موثری برای کنار امدن با این چالش ها وجود دارد. کاپالکا و پالادینو 16 نکته و استراتژی موثر را مطرح می کنند که به شرح زیر می باشد:
از آنجا که عوامل متعددی از جمله عوامل روانی، اجتماعی، فیزیولوژیکی، ژنتیکی، رشدی و عصبی در ایجاد این اختلال دخالت دارند، شناخت کافی و مشخصی در مورد سببشناسی این اختلال در دست نیست و این امر باعث شده که روشهای درمانی مشخص و قاطعی هم مطرح نشود. با این حال در درمان این بیماری از دارودرمانی مثل ریتالین، رواندرمانی کوتاهمدت، روشهای اصلاح و کنترل رفتار، آموزش معلمان و والدین و یا ترکیبی از همه این روشها استفاده میشود. از نظر خانم رحمتی، کارشناس ارشد مشاوره مدرسه، آنچه بیشترین تأثیر را بر روند و تأثیر درمان میگذارد، تشخیص به موقع و زودهنگام اختلال و ارجاع سریع کودک به متخصصان است که امکان کاهش آسیب را فراهم میسازد. وی اضافه میکند که معلمان نیز به نوبه خود میتوانند در امر درمان این اختلال به کودکان کمک کنند.
اختلال کمتوجّهی - بیشفعالی (به انگلیسی: (Attention-deficit hyperactivity disorder)
به صورت مخفف: (ADHD) یک اختلال رفتاری رشدی است. معمولاً کودک توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و کودک از فعّالیّت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است. این اختلال با فقدان توجه، فعّالیت بیشازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است. هر کودکی با شک ADHD باید به دقت تحت نظر یک پزشک معاینه گردد. بسیاری از این کودکان، یک یا چند اختلال رفتاری دیگر نیز دارند. همچنین ممکن است یک مشکل روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی داشته باشند
ADHD شایعترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ است، و حدود ۳٪ تا ۵٪ کودکان قبل از هفت سالگی به آن مبتلا میشوند. این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان و در هنگام بلوغ رخ میدهد و با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر میشوند.
کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه هستند، توجه کلی خوبی دارند اما نمی تواند تمرکز کنند، مثلا در یک کلاس صدای وزوز مگس، صدای خش خش برگ های درختان پشت پنجره، پچ پچ بچه ها، سوراخ های موجود در سقف کلاس، صدای دریچه کولر که باد در آن می وزد و... توجه آنها را به خود جلب می کند اما قادر به فیلتر کردن هیچ یک از آنها و تمرکز روی حرف های معلم یا نوشته های روی تخته سیاه نیستند....
به عبارتی، توجه جزیی ندارند و نمی توانند تمرکز کنند. این کودکان، آدم های هوشیاری هستند آنقدر که شاید هیچ کس به اندازه آنها هوشیاری نداشته باشد اما توجه دقیق و تمرکز ندارند یا نمی توانند بین دو نوع توجه سیال باشند. شواهد نشان می دهد این کودکان در وضعیت های خاص، قادر به تمرکز هستند مثلا حین تماشای برنامه مورد علاقه تلویزیونی یا مثلا بازی با یک قفل رمزدار. این نشان می دهد بازی با وسیله مورد علاقه یا همراهی با یک بزرگ تر در انجام یک کار به تمرکز آنها کمک می کند. لیواین یکی از استادان علم روان شناسی، معتقد است کودکانی که در سن پایین توجه خاص و تمرکز ضعیفی دارند، در بزرگسالی ممکن است افراد قابلی شوند و نقص توجه در آنها از بین برود
تشخیص AD/HD در دختران
به دليل اينكه علائم تيپك ADHD در دختران كمتر وجود دارد اغلب تشخيص آن با مشكل مواجه ميشود. تشخيص در پسران عموماً در سنين حدود 7 سالگي صورت ميپذيرد در حاليكه سن تشخيص در دختران حدود 12 سال است. رديابي ADHD در دختران، قبل از اينكه به سن بلوغ برسند اغلب سخت است. تغييرات هورموني باعث تغييرات خلقي و رفتارهاي درهم گسيخته ميشود، لذا در دختري كه AD/HD او تا پيش از بلوغ مخفي مانده است ممكن است علائم بطور ناگهاني همزمان با هجوم هورمونها فوران كنند. بر خلاف دختران، پسران بيشفعال/ تكانشگري كه از سنين كمتر تحت درمان بودهاند وقتي به سن بلوغ ميرسند آرامتر ميشوند. در عوض دختراني كه پيش از بالغ شدن درمان نشدهاند بيشتر در معرض ابتلا به ساير اختلالات روانشناختي مانند اضطراب و افسردگي قرار دارند. آنها همچنان كه رشد ميكنند و بزرگتر ميشوند، بيشتر تمايل به دروني كردن احساسات خود و مخفي كردن آنها از افرادي كه ميتوانند به آنها كمك كنند دارند. دختران بزرگسالي كه هيچ كمكي براي AD/HD و اختلالات همراه آن دريافت نكردهاند با خطر رفتارهاي اعتيادگونه مانند پرخوري، سيگار كشيدن، اعتياد به الكل و بيبند و باري جنسي روبرو هستند.
تغذيه و رژيم غذايي در كودكان بيش فعال (ADHD)
همانطور كه ميدانيم تغذيه نقش بسزايي در پيشگيري و كمك به درمان بيماريها دارد. بدين معني كه داشتن رژيم غذايي خوب در اين بيماريها در كنار درمان دارويي و روان درماني بسيار مثمر ثمر است.
چربي ها: 60 درصد از بافت مغز چربي است. در شرايط مطلوب 25 درصد از اين چربي از نوع اسيد چرب DHA (دوكوزا هگزا انوئيك اسيد) است.كه اصطلا حاً چربي هاي امگا -3 (ω3) نام دارد.طي تحيقات انجام شده در خون كودكان داراي بيش فعالي اسيدهاي چرب امگا-3 كاهش يافته است. ضمناً در تحقيقي ديگر ديده شده است كه پسران 6 تا 12 سالهي داراي كمبود اسيدهاي چرب ضروري كمخوابي داشتند. در اين خصوص ديده شده است كه به دليل نياز بيشتر اسيدهاي چرب امگا-3 در پسرها، معمولاً بيشفعالي در آن ها بيشتر است.
چگونه می توانم به خودم کمک کنم؟
1- ADHD و شما فکر کنید که ADHD چگونه می تواند بر موارد زیر اثر بگذارد؟
• نحوه فکر کردن و احساسات شما
• اطرافیانتان
2- راجع به ADHD اطلاعات بیشتری کسب کنید مطالب فراوانی در این مورد در کتاب ها و اینترنت موجود است. گروه های حمایتی نیز وجود دارند که می توانید با کمک آنها مطالب بیشتری یاد بگیرید. (به قسمت پایین رجوع کنید.)
3- با اطرافیانتان راجع به مشکلاتتان صحبت کنید دوستان، خانواده، معلم ها و همکارانتان شما را به خوبی می شناسند. بپرسید آنها مشکل شما را چطور می بینند و آیا متوجه نکاتی که شرایط را برای شما بهتر یا بدتر می کنند شده اند؟
4- چه نکاتی شرایط را بهتر یا بدتر می کند؟ راجع به مواردی که در زندگیتان وجود دارند و می توانند شرایط را برایتان بهتر یا بدتر کنند فکر کنید.
5- کارهایی را که می توانند به شما کمک کنند انجام دهید