راهنمايى و مشاوره از ديدگاههاى گوناگون به انواعى تقسيم مىشود. چنانچه موضوع راهنمايى منظور باشد، راهنمايى و مشاوره به انواع تحصيلي، شغلي، خانوادگي، و بهداشتى تقسيم مىگردد. در صورتى که روش اجرا مدنظر باشد، به فردى و گروهى تقسيم مىشود. تقسيمبندى موضوعى راهنمايى و مشاوره، صرفاً يک طبقهبندى صورى و مجازى است که بهمنظور سهولت مطالعه و تهيهٔ ريز مواد درسى انجام مىگيرد و در عمل، در انجام راهنمايى و مشاوره، از تمام انواع تواماً استفاده به عمل مىآيد.
راهنمايى و مشاورهٔ تحصيلى
از طريق راهنمايى تحصيلى به دانشآموز کمک مىشود تا بتواند دروس و رشته تحصيلى مناسبى را انتخاب کند، از قوانين مدرسه و مقررات آموزشى و امتحانى آگاه گردد، و مشکلات درسى خود را مرتفع سازد. هدف نهائى راهنمايى تحصيلي، کسب موفقيت تحصيلى است. آموزش شيوههاى صحيح مطالعه و تمرين دروس، نحوهٔ استفاده از منابع، و يادگيرى يادداشتبردارى و خلاصه کردن کتاب از شيوههاى اجرائى راهنمايى تحصيلى محسوب مىشوند. مسلماً هدايت دانشآموز به رشتههاى مناسب تحصيلي، عامل مهمى در موفقيت تحصيلى است. دانشآموزان بايد از ارتباط بين رشتههاى تحصيلى و مشاغل آگاه شوند. زيرا راهنمايى تحصيلى مقدمهٔ راهنمايى شغلى است.
راهنمايى و مشاورهٔ خانوادگى
از طريق راهنمايى خانوادگى - که يکى ديگر از انواع راهنمايى است - روابط سالم و متعادل بين اعضاى خانواده برقرار مىشود و آرامش و آسايش آنان تأمين مىگردد. خانواده معمولاً از زن و مرد و تعدادى بچه که روابطى بين آنان حاکم است تشکيل مىشود. روابط بين زن و مرد، پدر و بچهها، مادر و بچهها، و بچهها با يکديگر ممکن است مختل گردد و براى تمام اعضاى خانواده مشکلاتى بهوجود آورد. از طريق راهنمايى خانواده با ارائه روشهاى صحيح تربيتي، به ايجاد تعادل و رابطهٔ سالم و سازنده بين اعضاى خانواده اقدام مىشود.
راهنمايى و مشاورهٔ بهداشتى
راهنمايى بهداشتى نوع ديگرى از راهنمايى است که بهمنظور تأمين سلامت جسمى و روانى اعمال مىشود و هدف آن پيشگيرى از ابتلاء به بيمارىهاى جسمى و روانى است. سلامت جسمى در ديگر ابعاد وجودى انسان تأثير انکار ناپذيرى دارد و به گفتهٔ معروف عقل سام در بدن سالم است.
راهنمايى بهداشتى در حفظ سلامت فرد و اجتماع و فراهم آوردن موجبات پيشگيرى از ابتلا به بيمارىهاى مسرى و کنترل آنها و ممانعت از بروز حوادث ناگوار، نقش بهسزائى دارد. در اينگونه موارد مىتوان از طريق رسانههاى گروهي، اطلاعات سودمندى را در دسترس مردم قرار داد. بهداشت روانى به ثبات عاطفى مىانجامد و بدين جهت فرد براى خود و ديگران احترام قائل مىشود، توانائىها و محدوديتهاى خود را مىشناسد، و مىداند که رفتار انگيزههائى دارد و معلول عوامل متعددى است و تابع تماميّت وجود فرد مىباشد.
مدیتیشن :درمان جایگزین
فعالیت سلول های مغزی بیانگر سطوح مختلفی از هوشیاری است .فعالیت سلول های مغز بصورت امواج و توسط دستگاه الکترو انسفالگرافی قابل رد گیری است . امواج مغزی بر اساس فرکانس آنها نامگذاری می شوند که به ترتیب عبارتند از: بتا، آلفا، تتا و دلتا.
زمانی که بیدار هستیم و در حالتی که چشمان ما باز است و هنگام تمرکز ، توجه و دقت ؛ تفکر و حل مسأله ,؛ مذاکره ، راه رفتن و یا رانندگی ، امواج مغزی در محدوده بتا هستند. فرکانس بتا دارای تواتری بیشتر از ۱۳ هرتز در ثانیه است .هرچه قدر کارها با آرامش بیشتری صورت گیرد امواج نوسان کمتری داشته و چنانچه همراه با هیجان شدید و یا استرس باشد امواج مغزی تواتر بیشتری یافته و گاهی اوقات تا ۶۰ نوسان در ثانیه هم خواهد رسید. همچنین داروهای آرامبخش نیز فعالیت این امواج را افزایش می دهند(فرد فاقد خواب عمیق خواهد بود . )امواج بتا در بزرگسالان دیده میشوندو در جلو سر قابل اندازه گیری هستند.
هنگامی که چشمان خود را می بندیم و مغز از پردازش اطلاعات بینایی باز می ماند ، امواج بتا ظاهر می شوند. در این حالت امواج مغزی بین ۸-۱۲ نوسان در ثانیه خواهند داشت . هر چند در حالت بتا فرد چشمان خود را بر روی هم گذاشته و عضلاتش شل شده است اما نسبت به محرک های محیطی آگاه خواهد بود. آلفا در سنین کودکی ظاهر شده و در قسمت پس سر قابل اندازه گیری میباشند.
زمانی که در حالت ریلکسیشن قرار میگیریم یا مراقبه انجام میدهیم ریتم امواج مغزی در حالت آلفا قرار می گیرد . هر چه قدر به آرامش فکری و جسمی بیشتری فرو رویم در سطح عمقی تری از آلفا قرار میگیریم. امواج آلفا به شکل دوکی شکل و منظم هستند و هماهنگی بین دو نیمکره راست و چپ افزایش می یابد .
با ورود به حالت آلفا اطلاعات وارده به مغز بدون پردازش نیمکره چپ (نیمکره منطقی ) وارد مغز میشود. حالت آلفا پایه و دروازه ورود به سمت نیروهای برتر یا ناخودآگاه است و حالت مشترک در بین تمام قبایل و ادیان جهت دعا و ارتباط با دنیای ماوراء میباشد.
با وارد شدن به حالت خواب طبیعی ( در بزرگسالان ) امواج آلفا ناپدید و امواج دیگری به نام تتا که از کیفیت و فرکانس پایین تری برخوردار هستند نمایان میشود.میزان تواتر امواج تتا بین ۸-۴ هرتز می باشد. در بعضی از مراقبه های عمیق همانند تکنیک آدمک مغزی این امواج نمایان میشوند. این امواج در ناحیه گیجگاهی ظاهر میشوند.
فعالیت شدید مغزی می تواند در بلند مدت بر روی کارایی مثبت فرد اثر بگذارد بهمین جهت تکنیک های مختلفی ابداع گشته که سطح هوشیاری و فعالیت مغز را تغییر می دهد. تکنیک ها یی همچون ریلکسیشن و مدیتیشن در پی چنین تغییری هستند. بررسی ها نشان داده که این تکنیک ها میتوانند باعث انتقال سطح هوشیاری از یک موج مغزی فعال به موج دیگر شود و در نتیجه فرد را از هجوم افکار خالی کند . چنین ادعا می شود که مدیتیشن می تواند زندگی شادتر و آرامتر برای افراد فراهم آورد.
هیپنوتراپی
هیپنوتیزم به دو بخش خود هیپنوتیزم و دگر هیپنوتیزم و کاربردهای هیپنوتیزم به دو بخش بالینی و غیر بالینی تقسیم میشود. حیطه بالینی هیپنوتیزم یا هیپنوتراپی بالینی یا درمان هیپنوتیزمی با قدمتی دیرینه درجهت تشخیص و تکمیل درمان و حتی درمان به کار گرفته شده است. طب نوین پزشکی هنوز در بسیاری از موارد در شناسایی مکانیسم و نحوه درمان بیماریها ناتوان است. بهره گیری از توانائی های شخصی انسان حتی با اینکه هنوز فرایندی ناشناخته دارد بسیار قابل توجه وکارآمد می باشد. امروزه کاربردها ی هیپنوتیزم در حیطه پزشکی و دندانپزشکی بسیار گسترده است و ردپای آن تقریباً در تمام بخشها مانند روانپزشکی، طب اطفال، ایمنی، پوست، سرطان، رادیولوژی پرستاری، جراحی و … دیده می شود از طرف دیگر آشنایی و تخصص درمانگر در زمان بکارگیری هیپنوتیزم بسیار لازم و ضروری میباشد.
اصول هیپنوتراپی و کاربرد آن در روان درمانی
از هیپنوتیزم چه می دانید؟
هیپنوتیزم عبارتست از یک نوع حالت روانی مخصوص که تحت تلقینات شخص «خواب کننده» توسط شخص «خواب شونده» پذیرفته می شود به شرط این که تلقینات برخلا ف احساس و وجدان شخص خوابرو نباشد. عده ای هیپنوتیزم را تمرکز و توجه شدید روی موضوع یا نقطه ای خاص می دانند. هیپنوتیزم یک واقعیت است که در عین شگفت انگیزی پدیده ای عادی است. اگر چه می تواند برای عده ای وسیله تفریح و جلب توجه شود ولی در کل پدیده ای است علمی که مفید و سودمند است و گاه ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرد و فاجعه بیافریند.
در درجات اولیه هیپنوتیزم، شخص آگاهی کامل دارد، کاملا احساس می کند که بیدار است، صداها را می شنود. اگر تلفن زنگ بزند می فهمد ، در درجه دوم هیپنوتیزم، شخص هیپنوتیزم شده نمی فهمد که هیپنوتیزم است. تصور می کند که بیدار است و فقط احساس می کند که بدنش یا دستش سنگین است. وقتی انسان فکر یا تصوری را برای مدت زمان طولانی همواره در خواب و بیداری در ذهن خود نگهداشته و پرورش دهد، عاقبت آن تصور به ضمیر ناخودآگاه او نفوذ کرده و به حقیقت می پیوندد.
اصول هیپنوتراپی:
عامل اصلی در هیپنوتیزم تلقین است و تلقین هم عبارت از القاء فکری است بطور نیمه خودکار . قسمتهای مختلف مغز ، هر یک انجام کار و وظایفی را بعهده دارند . هنگام هیپنوتیزم قسمتهای دیگر مغزکه به اندیشه های مختلف توجه دارند ، از کار ایستاده و فقط یک فکر و موضوع برای سوژه باقی می ماند و آن توجه و تمرکز به یک نقطه یا فکر است و در چنین حالتی تلقین وارد صحنه شده و سوژه ، افکار تلقین شده را می پذیرد . امروزه از بسیاری از جنبه های هیپنوتیزم در پزشکی, روانپزشکی و دندانپزشکی استفاده می شود. پزشکی جدید معتقد است که بیشتر از ۸۰% بیماریها و بسیاری از ناتوانیها ناشی از استرس وبویژه انقباضات عضلانی هستند وبا ریلکس کردن عضلات که طبعاً با آرامش روحی همراه است میتوان از بروز آنها پیشگیری و یا آنها را درمان نمود. هیپنوتیزم کردن دیگران کار ساده ای نیست و فراگیری دگر هیپنوتیزم نیاز به چند شرط لازم(نه کافی) دارد:
۱- اعتماد به نفس خوبی داشته باشد. ۲- از احساس شکست نترسد. چون شکستها پله هایی برای ترقی هستند. ۳- تمرین و ممارست داشته باشد ۴- از اثر گذاری خوبی روی دیگران برخوردار باشد. ۵- همیشه نسبت به خود و اطرافیان نگاه مثبت داشته باشد وسعی کند خودش و دیگران را همیشه دوست داشته باشد.
مهمترین اصل در یادگیری و اعمال هیپنوتیزم:
تلقین به عنوان مولفه اصلی در هیپنوتیزم تاثیر چشمگیری دارد . باید سعی شود به اشخاصی که مورد هیپنوتیزم قرار می گیرند تلقین ارائه شود ولی باید در تلقین کردن مواردی را مد نظر داشت. ۱- با اصول پنجگانه تلقین آشنایی کامل داشته باشیم و روشهای استفاده آن را بخوبی بدانیم . ۲ – تلقین را باید با لحن شیوا بدهیم . ۳- با توجه به خصوصیات شخص باید تلقین را به صورت آمرانه و یا خواهشانه دهیم . آمرانه بیشتر برای افراد سلطه پذیر استفاده میشود و خواهشانه بیشتر برای افراد سلطه جو استفاده میشود . ۴ – زیر و بم کردن صدا هنگام تلقین دادن خیلی مهم است . ۵- سعی کنیم که در تلقین کردن از شاخه ای به شاخه دیگر نپریم. ۶- سعی نکینم که با تلقین های ممتد و بدون فاصله شخص رو خسته کنیم .خیلی اوقات تاثیر مکثهای بین تلقین بیشتر از خود تلقین است . البته این مکثها نباید بیش از ۴ الی ۶ ثانیه طول بکشد در این مکث ها شخص تمرکز کامل به تلقین های شما پیدا میکند.
کاربرد هیپنوتیزم در روان درمانی:
به وسیله هیپنوتیزم می توان تغییرات زیربنایی در شخص به وجود آورد. در واقع عملکرد هیپنوتیزم بصورتی است که سوژه را (شخص هیپنوتیزم شونده) در یک حالت نیمه خواب می بریم و در این حالات با ضمیرناخودآگاه وی ارتباط برقرار می کنیم و به وسیله تلقینهای پی در پی تغییرات مورد نظر را در رفتار شخص به وجود می آوریم . متاسفانه با وارد شدن افراد غیر متخصص به این رشته و تبدیل آن به یک عمل نمایشی موزیکال یا سیرک، از اعتبار هیپنوتیزم بصورتی جدی در مجامع علمی کاسته شد. همچنین اجرای هیپنوتیزم از طریق افراد ناشی که صرفاً با خواندن چند کتاب و بدون هیچگونه آموزش علمی وعملی خود را “هیپنوتیزور” می نامند، باعث شد تا اعتماد که اولین شرط یک مشاوره موثر هیپنوتیزمی است از سوژه سلب شود از روش بی نظیر هیپنوتیزم در جهت از بین بردن ضعفهای شخصیتی و عادات منفی مثل ترس ها و جایگزین ساختن ویژگی های مثبت در انسان می توان سود جست. اشخاصی که همواره در زندگی شان موفق هستند بر شعور باطن خویش برنامه نویسی مثبت کرده اند همچنین افرادی که در زندگی ناتوان می باشند قبلا روی ناخودآگاهشان برنامه نویسی منفی کرده اند. مثل افراد خلافکار و بزهکار. شاید این سوال مطرح شود که اینان که هیپنوتیزم نشده اند پس چگونه بر شعور باطن خود برنامه نویسی مثبت یا منفی کرده اند ؟ در جواب باید گفت : وقتی انسان فکر یا تصوری را برای مدت زمان طولانی همواره در خواب و بیداری در ذهن خود نگهداشته و پرورش دهد، عاقبت آن تصور به ضمیر ناخودآگاه او نفوذ کرده و به حقیقت می پیوندد. ولی بزرگترین مزیت هیپنوتیزم در این است که از طریق چند جلسه هیپنوتیزم طی چند روز یا حداکثر چند هفته می توان تصور دلخواهی را بر شعور باطن فردی برنامه نویسی کرد . اشخاصی که همواره در زندگی شان موفق هستند بر شعور باطن خویش برنامه نویسی مثبت کرده اند اما یک اخطار بزرگ و حیاتی این است که تنها وتنها خطر واقعی هیپنوتراپی زمانی است که آن را یک هیپنوتیزور غیر ماهر و بی صلاحیت انجام دهد .
تصورات غلط در مورد هیپنوتیزم : تصورات غلطی که در هیپنوتیزم در جامعه وجود دارد سد مهمی را در راه پیشرفت علمی آن در جامعه به وجود آورده است .از جمله این تصور که هیپنوتیزم نوعی خواب است. در حالی که تحقیقات مختلف نورولوژیک نشان می دهد که امواج مغز در هیپنوتیزم با خواب متفاوت است. تصورات غلط دیگر مانند اعتقاد به اینکه در حالت هیپنوتیزم فردکنترل رفتاری خود را از دست می دهد و تحت تسلط هیپنوتیزور قرار می گیرد یا افراد کند ذهن هیپنوتیزم می شوند یا اینکه فرد هیپنوتیزم شده ممکن است بیدار نشود یا اینکه افراد ساده لوح زودتر هیپنوتیزم می شوند و صدها تصور غلط دیگر . در حالی که حقایق علمی نشان می دهد افرادفقط در صورت تمایل می توانند هیپنوتیزم شوند و در حین هیپنوتیزم در صورتی که تلقینات ارائه شده با اعتقادات آنها مخالف باشد به راحتی در مقابل آن ایستادگی می کنند و در هر مرحله از هیپنوز در صورت تمایل می توانند ازحالت خلسه خارج شوند . همچنین مشخص شده که برعکس تصور حاکم , افراد با هوش هیپنوتیزم پذیری بالاتری نسبت به بقیه افراد جامعه دارند .
بیوفیدبک اطلاعاتی از فعالیت های زیستی ویژه ای که در دسترس مغز است را فراهم می کند. هنگامی که مغز اطلاعاتی درباره خود و بدن (از قبیل اینکه چه طور به استرس واکنش نشان می دهد و چطور می تواند به وضع آرامش بازگردد) دریافت می کند، می تواند از این اطلاعات برای بازگشت بدن به حالت تعادل استفاده کند، بنابراین اثرات ناشی از تنش را فرونشاند.
بیوفیدبک روش درمانی است که با بکارگیری ابزارهای الکترونیکی اطلاعاتی را در مورد اعصاب و عضلات و فعالیت های خودموختار بدن اندازگیری و پردازش می کند و در قالب فیدبک صوتی یا تصویری به بیمار و پزشک معالج وی نشان می دهد
برای بیماران، دستگاه بیوفیدبک به عنوان نوعی حس ششم عمل می کند، که به آنها اجازه می دهد تا فعالیت های درون بدن خود را بشنوند و ببینند. یکی از انواع دستگاه هایی که به طور معمول استفاده می شود، گرفتن سیگنال های الکتریکی در عضلات است. این ماشین این سیگنال ها را به شکلی که برای بیمار قابل درک باشد ترجمه می کند: شاید به صورت چشمک زدن نور لامپ یا فعال شدن بوق هر زمان که کشش عضلات بیشتر می شود باشد. اگر بیمار بخواهد کشش عضلات را تعدیل نماید، باید سعی کند که چشمک زدن نور یا بوق زدن را کم کند.
برای مثال، محققان دریافته اند که فردی که به یک ابزار نشان دهنده ی فشار خون متصل است می تواند یاد بگیرد که فشار خون را به راحتی با تمرکز بر روی مشاهده افت فشار در شماره گیر، کاهش دهد. اگر از فرد پرسیده شود که چطور این کار را انجام داده است، وی قادر به به زبان آوردن آنچه که اتفاق افتاده نیست، یا ممکن است بگویید: من فقط سعی کردم آرام باشم.
همانطور که یک نفر می داند چه طور دوچرخه سواری کند یا رانندگی خودرو یا بازی تنیس، این فرد حال می داند که چه طور فشار خونش را کاهش دهد. بخشی از اطلاعات از مغز حاصل می شود و بخشی فیزیکی است. سنتز هر دو نوع اطلاعات به ما امکان اجرا می دهد و ما این سنتز را از آزمون و خطا، تجربه و تمرین کسب می کنیم.
به یاد داشتن اینکه تجهیزات مورد استفاده در ترجمه سیگنال های بدن به سیگنال های سمعی- بصری، تغییری ایجاد نمی کنند اهمیت دارد؛ تغییر زمانی رخ می دهد که فرد از اطلاعات حاصل از دستگاه استفاده نماید. دستگاه های بیوفیدبک تنها یک ضرورت موقت برای تمرین و یادگیری هستند، زمانی که ما بدانیم چطور تغییر ایجاد کنیم، ابزارها کنارگذاشتی می شوند.
بیوفیدبک در درمان طیف وسیعی از شرایط عصبی و عضلانی مثل اختلالات ماهیچه لگن (بی اختیاری ادرار فوری و فشاری، بی اختیاری مدفوع، واژینیوسموس، یبوست، و مقاربت دردناک)، ضعف ماهیچه ها بخاطر سکته، دندان قروچه، دردردهای تنشی، مشکلات معده ای- روده ای مثل سندرم روده تحریک پذیر، حالت تهوع و استفراغ موثر است. این درمان عمدتاً در بیماری هایی به کار برده می شود که داروها در درمان موفق نیستند.
بیوفیدبک :
۱ به فرد می آموزد که ریلکس کرده ، توجه را به عکس العملهای بدن معطوف کند .
۲ این فعالیتهای بدن قابل اندازه گیری است :
۱-۲) حرارت پوست ( الکترودرمال )
۲-۲- کشش عضلات
۳-۲) نوار قلبی ( ECG )
4-2) فعالیت امواج مغزی (EEG )
۵-۲) تعداد تنفس
۳ در آن از تکنیکهای مختلفی استفاده می شود :
۱-۳) مدیتیشن ( مراقبه )
۲-۳) آرامسازی یا ریلکسیشن
۳-۳) تجسم
deCharms RC, Maeda F, Glover GH, et al. (December 2005). Control over brain activation and pain learned by using real-time functional MRI. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. ۱۰۲ (۵۱): ۱۸۶۲۶–۳۱
What is biofeedback?. Association for Applied Psychophysiology and Biofeedback. 2010-02-22
میخواهید به مهمانی بروید و نمیدانید آیا سر و وضعتان مرتب است یا نه؟ بله، به یک آینه? ترجیحاً قدی نیاز دارید. اکنون مقابل آینه ایستادهاید و میتوانید به خوبی خودتان را در آن را ببینید. موهایتان را شانه میکنید و یقهتان را که ناجور قرار گرفته مرتب میکنید. حالا همه چیز روبراه شد. ظاهر شما کاملاً مناسب است. شاید تا به حال فکر کرده باشید کاش میشد درونتان را هم به همین شکل در آینه میدیدید و عیب و نقصهای آن را هم برطرف میکردید. مثلاً اگر میشد آنچه در مغزتان اتفاق میافتد را ببینید آن وقت میتوانستید آن را تنظیم کنید تا به بهترین شکل، کار خود را انجام دهد. نوروفیدبک در واقع ترکیبی از QEEG و بیوفیدبک است. شما مقابل یک مانیتور مینشینید و الکترودی که روی سر شما قرار میگیرد امواج مغزی شما را دریافت و به کامپیوتر هدایت میکند. حالا شما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه مانیتور میتوانید به تنظیم و کنترل آنها به نحوی که میخواهید بپردازید.یک سری از اختلالات مختلف روانی در حقیقت حاصل کارکرد نامناسب مغز و درنتیجه تولید الگوی ناصحیح امواج مغزی میباشند. لذا مغز انسان نیز مانند هر سیستم پیچیده دیگری نیاز به تنظیم و رفع نواقص دارد. نکته مهم و جالب توجه این است که خود مغز میتواند خودش را تنظیم و بهروز کند فقط کافی است که از وضعیت خود آگاهی پیدا کند. لذا همه کاری که باید انجام دهیم آگاهی یافتن از مدل نامطلوب کارکرد مغز و سعی در تنظیم مجدد آن میباشد.
نوروفیدبک در واقع یک فرایند آموزشی است که در آن مغز خودتنظیمی را فرا میگیرد. در طول آموزش، فعالیت مغز توسط اداره هشیار و ناهشیار توجه کنترل میشود. یادگیری هشیارانه زمانی اتفاق میافتد که فرد در مییابد که چطور سیگنال فیدبک به توجه و وضعیت ذهنی او ارتباط پیدا میکند. در واقع هدف نوروفیدبک آموزش خودتنظیمی به مغز است و سعی دارد به مغز یاد دهد که چگونه خود را تنظیم کند
در نوروفیدبک سنسورهایی که الکترود نامیده میشوند بر روی پوست سر بیمار قرارمیگیرند. این سنسورها فعالیت الکتریکی مغز فرد را ثبت و در غالب امواج مغزی (دراغلب موارد به شکل شبیهسازی شده در قالب یک بازی کامپیوتری یا فیلم ویدئویی) به اونشان میدهند. در این حالت پخش فیلم یا هدایت بازی کامپیوتری بدون استفاده از دست وتنها با امواج مغزی شخص انجام میشود. به این شکل فرد با دیدن پیشرفت یا توقف بازی و گرفتن پاداش یا از دست دادن امتیاز و یا تغییراتی که در صدا یا پخش فیلم به وجود میآید، پی به شرایط مطلوب یا نامطلوب امواج مغزی خود برده و سعی میکند تا با هدایت بازی یا فیلم، وضعیت تولید امواج مغزی خود را اصلاح کند نوروفیدبک در واقع یک فرایند آموزشی است که در آن مغز خودتنظیمی را فرا میگیرد. در طول آموزش، فعالیت مغز توسط اداره هشیار و ناهشیار توجه کنترل میشود. یادگیری هشیارانه زمانی اتفاق میافتد که فرد در مییابد که چطور سیگنال فیدبک به توجه و وضعیت ذهنی او ارتباط پیدا میکند.بنابراین نوروفیدبک به مغز کمک میکند تا یاد بگیرد که چطور خودش را تنظیم ونواقص عملکردی خود را برطرف نماید. لذا هیچگونه دستکاری یا مداخله ماده خارجی وجودندارد که بخواهد عوارض جانبی داشته باشد یا وابستگی ایجاد کند. با نوروفیدبک ماتنها مهارتهای جدیدی را فرا میگیریم، مهارتهایی که ما و مغزمان را بیش از پیشتوانمند میسازد.
1. بیشفعالی/کمبود توجه (ADHD): بیش از هر زمان دیگری، برای درمان ADHD از نوروفیدبک استفاده شده است. 85-80% کودکان مبتلا به ADHD به وسیله نوروفیدبک بهبودی کامل مییابند. 2. اضطراب (Anxiety): بسیاری از متخصصان، بکارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را یکی از عمدهترین موارد و زمینههای استفاده از نوروفیدبک میدانند. اکثر آنها معتقدند اضطراب یکی از اولین مواردی بود که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان میدهد که در حدود 90-80% از بیماران اضطرابی با این روش بهبود یافتهاند. 3. ناتوانی یادگیری (Learning Disability)، این اختلالات در سنین دبستان شایع هستند. در درمان این اختلالات، نوروفیدبک تحول بزرگی ایجاد کرده است. در این مورد نوروفیدبک به تنهایی پاسخگوست و نیازی به درمان مکمل ندارد. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی بهبودی ثابتی حاصل میشود. 4. اختلالات خواب: اولین تغییراتی که مراجعین عموماً بعد از شروع درمان با نوروفیدبک مشاهده میکنند، تغییر و تنظیم خوابشان است. بنابراین میتوان از نوروفیدبک در درمان اختلالات خواب نیز استفاده کرد. 5. صرع، آسیب مغزی و سکته مغزی: در انواع صرع و در مواردی که داروها مؤثر نبودهاند و بیماری بسیار مزمن و غیرقابل کنترل بوده است نوروفیدبک در درمان 70 تا 90% بیماران موفق بوده است. 6. آسیب مغزی : نوروفیدبک سبب بهبود مشکلات ناشی از آسیب و سکته مغزی میشود. از آنجمله میتوان به بهبود در حافظه، سردرد، گیجی و حواسپرتی، سرگیجه، مشکلات تمرکزی، اضطراب، افسردگی، تغییرات خلقی، اختلالات خواب، تحریکپذیری، مشکلات ادراک بینایی و دیسلکسی اشاره کرد. 7. دردهای مزمن و سردردهای میگرنی: درمانگران و پزشکانی که از نوروفیدبک برای درمان دردهای مزمن و سردردهای میگرنی استفاده کردهاند، اعلام کردند که وقوع و شدت حملات میگرن در اکثر موارد با استفاده از این روش کاهش مییابد و حتی از بین میرود. 8. افسردگی: در مورد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی که هیچ درمانی برای آنها کارساز نبوده، نوروفیدبک در اغلب موارد بهبوددهنده بوده است. 9. سوءمصرف مواد: مطالعات نشان داده است که در مقایسه با درمانهای موجود برای ترک اعتیاد، درمان با نوروفیدبک از بسیاری از روشهای دیگر موفقتر بوده است. علاوه براین، درمان با این روش وسوسه و ولع فرد را کاهش میدهد و در درازمدت احتمال عود و بازگشت را پایین میآورد. قسمت عمده يادگيري در سطح ناهشيار اتفاق ميافتد، جائيكه مغز تدريجاً ميتواند بصورت مستقيم و خودكار سيگنال فيدبك را كنترل كند. مهارتهاي جديد كه بصورت آگاهانه و نا آگاهانه بدست آمدهاند در طول آموزش دروني ميشوند و بطور خودكار به فعاليتهاي روزانه فرد منتقل ميشوند. اين کار درست مانند يادگرفتن رانندگي است. همانطور که رانندگي پس از يادگيري کامل به صورت يک سري اعمال خودکار در ميآيد و هيچگاه فراموش نميگردد، مهارتهايي نيز که مغز در طي آموزش نوروفيدبک فرا ميگيرد ماندگار خواهند بود. بنابراين نوروفيدبک به مغز کمک ميکند تا ياد بگيرد که چطور خودش را تنظيم و نواقص عملکردي خود را برطرف نمايد. لذا هيچگونه دستکاري يا مداخله ماده خارجي وجود ندارد که بخواهد عوارض جانبي داشته باشد يا وابستگي ايجاد کند. با نوروفيدبک ما تنها مهارتهاي جديدي را فرا ميگيريم، مهارتهايي که ما و مغزمان را بيش از پيش توانمند ميسازد. نوروفیدبک در درمان ADHD نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که می تواند جهت آموزش کودکان دچارADHD جهت تغییر رفتارشان استفاده شود.مرکز تخصصی ارتقاء سلامت سایدا با همکاری مرکز ژنتیک رویانا برای اولین باردر ایران برگزار می نماید:
با توجه به مشکلاتی که قبل ، حین و پس از بارداری برای مادران عزیز بوجود می آید و حساسیتی که نسبت به استفاده نکردن از دارو به دلیل عوارض آن بر روی نوزاد و مادروجود دارد و در راستای ارتقاء سلامت افراد جامعه در جهت داشتن فرزندانی سالم از لحاظ جسمی و روانی و جامعه ای با کارکرد مطلوب مرکز سایدا با همکاری مرکز ژنتیک رویانا در اقدامی بی سابقه خدمات ویژه ای را ارائه می دهد:
پکیج ویژه قبل از بارداری:
برای مادرانی که تصمیم به بارداری دارند:
(مشاوره ژنتیک – مشاوره روان شناسی – مشاوره تغذیه – نورو / بیوفیدبک برای کاهش اضطراب و استرس- تنظیم امواج مغزی- تنظیم تنفس- ریتم قلب و تعریق پوست )
کاهش اضطراب و استرس بدون استفاده از دارو و عوارض جانبی با استفاده از ابزارهای نوین نوروفیدبک و بیوفیدبک
استفاده از این روش ها پیش از بارداری قدم مهمی در جهت داشتن فرزندان سالم خواهد بود.
مادر سالم فرزند سالم تر شعار و رویکرد ما در اجرای این پکیج ها می باشد.
پکیج ویژه دوران بارداری :
مشاوره تغذیه – مشاوره روانشناسی
پیشگیری و درمان مشکلات حین بارداری از جمله:
(تنگی نفس – یبوست - گرفتگی تنشی- افسردگی دوران بارداری و پس از آن – سردر د
بدون استفاده از دارو و عوارض جانبی از طریق ابزارهای نوین نورو/بیوفیدبک
پکیج ویژه پس از بارداری :
مشاوره تغذیه – مشاوره روانشناسی
پیشگیری و درمان افسردگی پس از بارداری
بدون استفاد از دارو و عوارض جانبی