راهنمايى و مشاوره از ديدگاه‌هاى گوناگون به انواعى تقسيم مى‌شود. چنانچه موضوع راهنمايى منظور باشد، راهنمايى و مشاوره به انواع تحصيلي، شغلي، خانوادگي، و بهداشتى تقسيم مى‌گردد. در صورتى که روش اجرا مدنظر باشد، به فردى و گروهى تقسيم مى‌شود. تقسيم‌بندى موضوعى راهنمايى و مشاوره، صرفاً يک طبقه‌بندى صورى و مجازى است که به‌منظور سهولت مطالعه و تهيهٔ ريز مواد درسى انجام مى‌گيرد و در عمل، در انجام راهنمايى و مشاوره، از تمام انواع تواماً استفاده به عمل مى‌آيد.

راهنمايى و مشاورهٔ تحصيلى

از طريق راهنمايى تحصيلى به دانش‌آموز کمک مى‌شود تا بتواند دروس و رشته تحصيلى مناسبى را انتخاب کند، از قوانين مدرسه و مقررات آموزشى و امتحانى آگاه گردد، و مشکلات درسى خود را مرتفع سازد. هدف نهائى راهنمايى تحصيلي، کسب موفقيت تحصيلى است. آموزش شيوه‌هاى صحيح مطالعه و تمرين دروس، نحوهٔ استفاده از منابع، و يادگيرى يادداشت‌بردارى و خلاصه کردن کتاب از شيوه‌هاى اجرائى راهنمايى تحصيلى محسوب مى‌شوند. مسلماً هدايت دانش‌آموز به رشته‌هاى مناسب تحصيلي، عامل مهمى در موفقيت تحصيلى است. دانش‌آموزان بايد از ارتباط بين رشته‌هاى تحصيلى و مشاغل آگاه شوند. زيرا راهنمايى تحصيلى مقدمهٔ راهنمايى شغلى است.

راهنمايى و مشاورهٔ خانوادگى

از طريق راهنمايى خانوادگى - که يکى ديگر از انواع راهنمايى است - روابط سالم و متعادل بين اعضاى خانواده برقرار مى‌شود و آرامش و آسايش آنان تأمين مى‌گردد. خانواده معمولاً از زن و مرد و تعدادى بچه که روابطى بين آنان حاکم است تشکيل مى‌شود. روابط بين زن و مرد، پدر و بچه‌ها، مادر و بچه‌ها، و بچه‌ها با يکديگر ممکن است مختل گردد و براى تمام اعضاى خانواده مشکلاتى به‌وجود آورد. از طريق راهنمايى خانواده با ارائه روش‌هاى صحيح تربيتي، به ايجاد تعادل و رابطهٔ سالم و سازنده بين اعضاى خانواده اقدام مى‌شود.

راهنمايى و مشاورهٔ بهداشتى

راهنمايى بهداشتى نوع ديگرى از راهنمايى است که به‌منظور تأمين سلامت جسمى و روانى اعمال مى‌شود و هدف آن پيشگيرى از ابتلاء به بيمارى‌هاى جسمى و روانى است. سلامت جسمى در ديگر ابعاد وجودى انسان تأثير انکار ناپذيرى دارد و به گفتهٔ معروف ”عقل سام در بدن سالم است“.

راهنمايى بهداشتى در حفظ سلامت فرد و اجتماع و فراهم آوردن موجبات پيشگيرى از ابتلا به بيمارى‌هاى مسرى و کنترل آنها و ممانعت از بروز حوادث ناگوار، نقش به‌سزائى دارد. در اين‌گونه موارد مى‌توان از طريق رسانه‌هاى گروهي، اطلاعات سودمندى را در دسترس مردم قرار داد. بهداشت روانى به ثبات عاطفى مى‌انجامد و بدين جهت فرد براى خود و ديگران احترام قائل مى‌شود، توانائى‌ها و محدوديت‌هاى خود را مى‌شناسد، و مى‌داند که رفتار انگيزه‌هائى دارد و معلول عوامل متعددى است و تابع تماميّت وجود فرد مى‌باشد.

مدیتیشن :درمان جایگزین

فعالیت سلول های  مغزی بیانگر سطوح مختلفی از هوشیاری است .فعالیت سلول های مغز بصورت امواج و توسط دستگاه الکترو انسفالگرافی قابل رد گیری است . امواج مغزی  بر اساس فرکانس آنها نامگذاری می شوند که به ترتیب عبارتند از: بتا، آلفا، تتا و دلتا.

زمانی که بیدار هستیم و در حالتی که چشمان ما باز است و هنگام تمرکز ، توجه و دقت ؛ تفکر و حل مسأله ,؛ مذاکره ، راه رفتن و یا رانندگی ، امواج مغزی در محدوده بتا هستند. فرکانس بتا دارای تواتری بیشتر از ۱۳ هرتز در ثانیه است .هرچه قدر کارها با آرامش بیشتری صورت گیرد امواج نوسان کمتری داشته و چنانچه همراه با هیجان شدید و یا استرس باشد امواج مغزی تواتر بیشتری یافته  و گاهی اوقات تا ۶۰ نوسان در ثانیه هم خواهد رسید. همچنین داروهای آرامبخش نیز فعالیت این امواج را افزایش می دهند(فرد فاقد خواب عمیق خواهد بود . )امواج بتا در بزرگسالان دیده می‌شوندو در جلو سر قابل اندازه گیری هستند.

هنگامی که چشمان خود را می بندیم و مغز از پردازش اطلاعات بینایی باز می ماند ، امواج بتا ظاهر می شوند. در این حالت امواج مغزی بین ۸-۱۲ نوسان در ثانیه خواهند داشت . هر چند در حالت بتا فرد چشمان خود را بر روی هم گذاشته و عضلاتش شل شده است اما نسبت به محرک های محیطی آگاه خواهد بود.  آلفا در سنین کودکی ظاهر شده  و  در قسمت پس سر قابل اندازه گیری می‌باشند.

زمانی که در حالت ریلکسیشن قرار می‌گیریم یا مراقبه انجام می‌دهیم ریتم امواج مغزی در حالت آلفا قرار می گیرد . هر چه قدر به آرامش فکری و جسمی بیشتری فرو رویم در سطح عمقی تری از آلفا قرار می‌گیریم. امواج آلفا به شکل دوکی شکل و منظم هستند و  هماهنگی بین دو نیمکره راست و چپ افزایش می یابد .

با ورود به  حالت آلفا  اطلاعات  وارده  به مغز  بدون پردازش نیمکره چپ (نیمکره منطقی ) وارد مغز می‌شود. حالت آلفا پایه و دروازه ورود به سمت نیروهای برتر یا ناخودآگاه است و حالت مشترک در بین تمام قبایل و ادیان جهت دعا و ارتباط با دنیای ماوراء می‌باشد.

با وارد شدن به حالت خواب طبیعی ( در بزرگسالان ) امواج آلفا ناپدید و امواج دیگری به نام تتا که از کیفیت و فرکانس پایین تری برخوردار هستند نمایان می‌شود.میزان تواتر امواج تتا بین  ۸-۴ هرتز می باشد. در بعضی از مراقبه های عمیق همانند تکنیک آدمک مغزی این امواج نمایان می‌شوند. این امواج در ناحیه گیجگاهی ظاهر می‌شوند.

فعالیت شدید مغزی می تواند در بلند مدت بر روی کارایی مثبت فرد اثر بگذارد بهمین جهت تکنیک های مختلفی ابداع گشته که سطح هوشیاری و فعالیت مغز را تغییر می دهد. تکنیک ها یی همچون ریلکسیشن و مدیتیشن در پی چنین تغییری هستند. بررسی ها نشان داده که این تکنیک ها میتوانند باعث انتقال سطح هوشیاری از یک موج مغزی فعال به موج  دیگر شود و در نتیجه فرد را از هجوم افکار خالی کند . چنین ادعا می شود که مدیتیشن می تواند زندگی شادتر و آرامتر برای افراد فراهم آورد.

می‌خواهید به مهمانی بروید و نمی‌دانید آیا سر و وضعتان مرتب است یا نه؟ بله، به یک آینه? ترجیحاً قدی نیاز دارید. اکنون مقابل آینه ایستاده‌اید و می‌توانید به خوبی خودتان را در آن را ببینید. موهایتان را شانه می‌کنید و یقه‌تان را که ناجور قرار گرفته مرتب می‌کنید. حالا همه چیز روبراه شد. ظاهر شما کاملاً مناسب است. شاید تا به حال فکر کرده باشید کاش می‌شد درونتان را هم به همین شکل در آینه می‌دیدید و عیب و نقص‌های آن را هم برطرف می‌کردید. مثلاً اگر می‌شد آن‌چه در مغزتان اتفاق می‌افتد را ببینید آن وقت می‌توانستید آن را تنظیم کنید تا به بهترین شکل، کار خود را انجام دهد. نوروفیدبک در واقع ترکیبی از QEEG و بیوفیدبک است. شما مقابل یک مانیتور می‌نشینید و الکترودی که روی سر شما قرار می‌گیرد امواج مغزی شما را دریافت و به کامپیوتر هدایت می‌کند. حالا شما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه مانیتور می‌توانید به تنظیم و کنترل آن‌ها به نحوی که می‌خواهید بپردازید.یک سری از اختلالات مختلف روانی در حقیقت حاصل کارکرد نامناسب مغز و درنتیجه تولید الگوی ناصحیح امواج مغزی می‌باشند. لذا مغز انسان نیز مانند هر سیستم پیچیده دیگری نیاز به تنظیم و رفع نواقص دارد. نکته مهم و جالب توجه این است که خود مغز می‌تواند خودش را تنظیم و به‌روز کند فقط کافی است که از وضعیت خود آگاهی پیدا کند. لذا همه کاری که باید انجام دهیم آگاهی یافتن از مدل نامطلوب کارکرد مغز و سعی در تنظیم مجدد آن می‌باشد.

نوروفیدبک در واقع یک فرایند آموزشی است که در آن مغز خودتنظیمی را فرا می‌گیرد. در طول آموزش، فعالیت مغز توسط اداره هشیار و ناهشیار توجه کنترل می‌شود. یادگیری هشیارانه زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در می‌یابد که چطور سیگنال فیدبک به توجه و وضعیت ذهنی او ارتباط پیدا می‌کند. در واقع هدف نوروفیدبک آموزش خودتنظیمی به مغز است و سعی دارد به مغز یاد دهد که چگونه خود را تنظیم کند

بنابراین نوروفیدبک به مغز کمک می‌کند تا یاد بگیرد که چطور خودش را تنظیم ونواقص عملکردی خود را برطرف نماید. لذا هیچ‌گونه دستکاری یا مداخله ماده خارجی وجودندارد که بخواهد عوارض جانبی داشته باشد یا وابستگی ایجاد کند. با نوروفیدبک ماتنها مهارتهای جدیدی را فرا می‌گیریم، مهارت‌هایی که ما و مغزمان را بیش از پیشتوانمند می‌سازد.

مرکز مشاوره ژنتیک رویانا